|
පටිඝ මහෝඝය මුහුරත් උළෙල
නාට්‍ය හා රංග කලාව හදාරණ පාසල් සිසුනට මෙන් ම විශ්ව විද්‍යාල සිසුනට අධ්‍යයන කටයුතු පහසු කිරීම සඳහාත්, ඉපැරිණි ධර්ම සංනිවේදන මධ්‍යය යලි ජනගත කිරීම සඳහාත් ශ්රී ලංකා පදනම් ආයතනය නාට්‍යමය ධර්ම දේශනා ක්‍රමවේදය යලි ජනගත කිරීම සඳහා කටයුතු කරනු ලබයි. ශ්රී ලංකා පදනමේ සභාපති ජනාධිපති උපදේශක අධිනීතිඥ සරත් කෝන්ගහගේ මහතාගේ උපදෙස් පරිදි ශ්රී ලංකා පදනමේ උපදේශක පූජ්‍ය පට්ටියවෙල මහින්ද හිමියන්ගේ පර්යේෂණාත්මක රංග පිටපතක් ඇසුරු කොට පටිඝ මහෝඝය නමින් නාට්‍යමය ධර්ම දේශනා මාලාවක් පැවැත්වීමට කටයුතු යොදා ඇත.
එහි පළමු අදියර ලෙස පටිඝ මහෝඝය නමින් නාට්‍යමය ධර්ම දේශනාව ජනගත කිරීමේ කර්තව්‍ය සඳහා ශ්රී ලංකා පදනම් ආයතනය කටයුතු කරන අතර එහි මුහුරත් උළෙල 2017 නොවැම්බර් මස 15 වන දින පෙරවරුවේ ශ්රී ලංකා පදනම් ආයතනයේදී සිදුවිය. මහාචාර්ය අගලකඩ සිරිසුමන හිමි, මහාචාර්ය ආරියරත්න කළුආරච්චි, මහාචාර්ය කමල් වලේබොඩ, ශ්රී ලංකා පදනමේ සභාපති ජනාධිපති උපදේශක අධිනීතිඥ සරත් කෝන්ගහගේ, ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ සභාපති නීතිඥ සුදර්ශන ගුණවර්ධන, රූපවාහිනී සංස්ථාවේ අධ්යක්ෂ ජනරාල් තුසිර වැලැව්වෙතන්ත්‍රි, සියත ටී වී සභාපති ප්‍රියන්ත කාරියප්පෙරුම, කොළඹ 7 විපස්සානා භාවනා මධ්‍යස්ථානයේ සභාපති විදුර රණසිංහ යන ස්වාමීන් වහන්සේලාගේ සහ මැතිතුමන්ලාගේ මෙන් ම ප්‍රවීන රංගන ශිල්පීන් රැසකගේ සහභාගිත්වයෙන් සිදුවිය. මේ සඳහා පුර්ණ දායකත්වය දරමින් ශ්රී ලංකා පදනමේ මූල්‍ය හා පරිපාලන අධ්‍යක්ෂිකා ප්‍රිමාලි විජේවීර මැතිනිය, අධ්‍යාපන අධ්යක්ෂ ආචාර්ය සමන් වීරවංශ ඇතුළු ශ්රී ලංකා පදනම් ආයතනයේ කාර්ය මණ්ඩලය ද සහභාගී විය.
බෞද්ධ නාට්‍ය සම්ප්‍රදාය ගැන පෙර වදනක් සහ පටිඝ මහෝඝය සම්බන්ධව තොරතුරු බිඳක්
බෞද්ධ නාට්‍ය සම්ප්‍රදායේ නාට්‍ය ධර්ම දේශනා ක්‍රමවේදය අතීතයේ සිට පැවත එන පාරම්පරික සංනිවේදන මාධ්‍යකි. ආගමික අවශ්‍යතා පාදක කරගත් මෙම ප්‍රජා සංනිවේදන ක්‍රමවේදය මේ වන විට සමාජයෙන් බැහැරව ඇත. මෙම නාට්‍ය ධර්ම දේශනා සම්බන්ධව විධිමත් පර්යේෂණ කළ ප්‍රවීනයන් අතර මහාචාර්ය එදිරිවීර සරචන්ද්‍ර හා මහාචාර්ය චන්ද්‍රසිරි පල්ලියගුරු යන අය පෙරමුණ ගනී. බෞද්ධ පුද සිරිත් හා දේශනා ක්‍රමවල නාට්‍යමය ලක්ෂණ ගැබ්ව ඇති බව මොහුන්ගේ පර්යේෂණ වලින් අනාවරණය වී ඇත. සූවිසි විවරණය, ආසන දෙකේ ධර්ම දේශනා මෙන්ම දොරකඩ අස්න දේශනා ආදිය ඊට නිදසුන් වේ. එහෙත් සෘජුවම නාට්‍යම ලක්ෂණ සහිතව ධර්ම දේශනා පවත්වන ලද්දේ මිලින්ද ප්‍රශ්නය, ආලවක යක්ෂ දමනය, කාලි යකින්නගේ කතාව වැනි දේශනාවන්වලදීය.
මිලින්ද ප්‍රශ්නය මිළිදු රජතුමා හා නාගසේන හාමුදුරුවන් අතර ධර්මය පිළිබඳ ඇතිවන විවාදය මෙහිදී නාට්‍යානුසාරයෙන් දක්වයි. ස්වාමීන් වහන්සේ ධර්මාසනයේ වැඩසිටින අතර මිලිදු රජු ලෙස වෙස්ගත් නළුවෙකු පරිවාරය සමග පැමිණ ස්වාමීන් වහන්සේ සමග වාද කරයි. සංවාද ස්වරූපයෙන් පැවැත්වෙන මෙම ධර්ම දේශනාව අතීතයේ රාත්‍රී පහන් වන තෙක් පැවති බවට ශාක්ෂි ඇත.
ආලවක යක්ෂ දමනය ද ඉතා මනරම් නාට්‍යමය ධර්ම දේශනාවකි. ධර්ම දේශනාව කරන ස්වාමීන් වහන්සේ ධර්ම මණ්ඩපයට වැඩි පසු රාජ වස්ත්‍රාභරණයෙන් සැරසුනු පුද්ගලයෙක් පැමින පිරිස පඤ්ඡශීලයෙහි පිහිටුවන ලෙස කවියෙන් ආරාධනා කරයි. ඒ අනුව ස්වාමීන් වහන්සේ පිරිස පඤ්ඡ ශීලයෙහි පිහිටුවයි. ඉක්බිතිව ධර්ම ශාලාවේ ධර්ම දේශනාවක් ඇසීමට ප්‍රිය කරන සැමගේ මෙලොව පරලොව සුභ සිද්ධිය පිණිසත් නිර්වාණ ශාන්තිය පිණිසත් මනෝරම්‍ය වූ ධර්ම දේශනාවක් පවත්වන ලෙසට සංස්කෘත මිශ්‍ර ව්‍යක්ත සිංහලෙන් ස්වාමීන් වහන්සේට ධර්ම දේශනාව සඳහා ආරාධනා කරයි. ඉක්බිතිව ස්වාමීන් වහන්සේ විසින් අලව් නම් රාජ්‍යයෙහි රජතුමා මුව දඩයමේ ගිය සැටිත් අලව් යක්ෂයාට හසුවී මිනිස් බිලි දීමට ප්‍රතිඥා දුන් සැටිත් වසර 12ක් ගිය තැන තමන්ගේ පුතුන් ද අලව් යකුට බිලි දීමට සිදු වූ සැටිත් ජේතවනාරාමයේ වැඩසිටින තථාගතයන් වහන්සේ මහා කරුණා සමාපත්තියෙන් ලොව බලා මෙම කුඩා කුමරුට පිහිට වීමට අලව් විමනට වැඩි සැටිත් විස්තර කරයි. අනතුරුව ඇතිවන සිද්ධිදාමය නාට්‍යානු සාරයෙන් රඟදැක්වෙයි. ආලවක යක්ෂයාගේ සේනාධිපතියෙකු වන ගද්‍රභ නම් යක්ෂයා ලෙස වෙස්ගත් නළුවෙකු පැමිණ ස්වාමීන් වහන්සේ සමග වාද කරගන්නා අයුරුත් පසුව බුදුන් වහන්සේ අලව් විමනේ නවතින බව දේශකායානන් වහන්සේ පවසන විට පිරිස මැදින් ගද්‍රභ යක්ෂයා කෑ ගසමින් අලව් යකුට මේ බැව් සැලකර සිටීමට යන අයුරුත් රඟ දැක්වෙයි. අනතුරුව අලව් යකුගේ බිරින්දෑවරුන් පැමිණ බුදුන් වහන්සේගෙන් බණ අසන අයුරු රඟ දැක්වේ. (අතීතයේ මෙම කාන්තා චරිත වලට නළුවන්ම පෙනී සිට ඇත. ) මෙසේ දේශකයාණන් වහන්සේ අලව් විමනේ ධර්ම දේශනා කරන අයුරින් ධර්ම දේශනා කරණ කල්හී අලව් යකු පිරිස මැදින් හඬ නන්වමින් පැමිනෙන අයුරුත් දේශකයාණන් වහන්සේ සමග වාද කරගන්නා අයුරුත් මනා ලෙස රඟ දැක්වෙයි. මෙම ධර්ම දේශනාවල සමහර දේශකයාණන් වහන්සේලා ආලවක යක්ෂයා ඉවත්ව යව මහණ යන්න පවසන විට ධර්මාසනයෙන් බැස යයි. යලි පැමිණෙව කියන විට පැමිනෙයි. එහෙත් සමහර දේශනාවලදී එම සිද්ධිය ස්වාමීන් වහන්සේ විස්තර කොට දක්වයි. අනතුරුව අලව්යකු දේශකයාණන් වහන්සේ සමග ධර්ම සංවාදයේ නියැලෙන අතර එය විචිත්‍ර ලෙසත් සාරගර්භ ලෙසත් සිදුවෙයි. මෙම අතරවාරයේ අලව් කුමරු බිලිදීම සඳහා රැගෙන එන අතර අලව් කුමරු අම භාර ගැනීම අලව් යකු ප්‍රතික්ෂේප කරයි. අලව් යකු එසේ ප්‍රතික්ෂේප කරනුයේ ඔහු සෝවාන් වූ නිසා බව දේශකයාණන් වහන්සේ පවසයි. මෙම ආලවක යක්ෂ දමනය අවසන් වන්නේ එපරිද්දෙනි.
මේ අයුරින් දේශනා කළ නාට්‍යමය ධර්ම දේශනා නූතනයේ දක්නට නැත. එහෙත් නාට්‍ය හා රංග කලාව හදාරන පාසල් සිසුනට සේම විශ්ව විද්‍යාල සිසුනට මෙම අත්දැකීම විඳගැනීමට හා අධ්‍යන කාර්යයෙහි නිරත වීමට නිදර්ශන නැත. පතපොත ඇසුරින් පමණක් තම අධ්‍යයන කාර්යයන් ඉටුකර ගනී.
මෙම ගැටළුව වටහාගත් ශ්රී ලංකා පදනම් ආයතනය මෙම සත් කාර්ය සමාජගත කිරීම සඳහා පෙරමුණ ගනී. ශ්රී ලංකා පදනම වනාහී ජනාධිපති ලේකම් කාර්යාලය යටතේ පාලනය වන වසර 40කට වඩා අත්දැකීම් සහිත අධ්‍යාපණ වැඩසටහන් හා පුහුණු පවත්වන ජාතික ආයතනයකි. මේ නිසාම වර්තමාන සභාපති අධිනීතිඥ සරත් කෝන්ගහගේ මැතිතුමාගේ උපදෙස් පරිදි ශ්රී ලංකා පදනමේ උපදේශක පූජ්‍ය පට්ටියවෙල මහින්ද හිමියන් විසින් මෙම නාට්‍යම ධර්ම දේශනා යලි ජනගත කිරීම සඳහා කටයුතු කරනු ලබයි.
ඨිති භංග ප්‍රතාප වැනි වේදිකා නාට්‍ය රචනා කොට අධ්‍යක්ෂණය කොට ඇති මුන් වහන්සේ දියනෙත නමින් ඒකාංගික ටෙලි නාට්‍යයක් ද අධ්‍යක්ෂණය කොට ඇත. එකී අත්දැකීම් ද පදනම් කොට පුරාතන නාට්‍යමය ධර්ම දේශනා පිළිබඳ පර්යේෂණයක් සිදුකොට පටිඝ මහෝඝය නමින් නාට්‍යමය ධර්ම දේශනා අත්පිටපතක් නිර්මාණය කොට ඇත. මේ සඳහා වස්තු බීජය වී ඇත්තේ බුදුන් වහන්සේ කාලයේ ජීවත් වූ කාලි නම් යකින්නගේ කතාවයි. මෙම කාලි නම් යකින්නගේ කතා පුවත නාට්‍ය ධර්ම දේශනා සඳහා අතීතයේ ද වස්තු බීජ කොට ගෙන ඇත. එහෙත් පැරණි සාම්ප්‍රදායික නාට්‍යම ධර්ම දේශනා විලාසයට හානි නොවන පරිදි නූතන නාට්‍යමය ක්‍රමශිල්පයන් ද උපයෝගී කර ගනිමින් මෙම පටිඝ මහෝඝය සමාජ ගත කිරීමට මේ වන විට කටයුතු යොදා ඇත.
අරමුණු:
1. ශ්රී ලාංකීය ප්‍රජාව තුළ රසඥතාව හා සදාචාරවත් බව හා සාරධර්ම වර්ධනය කිරීම.
2. පාරම්පරික සංනිවේදන ක්‍රමවේදයන් ජනගත කිරීම.
3. නාට්‍ය හා රංග කලාව හදාරණ පාසල් සිසුනට හා විශ්ව විද්‍යාල සිසුනට ශ්රී ලාංකීය පාරම්පරික නාට්‍ය ක්‍රමවේදයන් අධ්‍යන කිරීමට ඉඩ ප්‍රස්ථාව සැලසීම.
උපදේශකත්වය
1. මහාචාර්ය ආරියරත්න කළුආරච්චි මහතා - සෞන්දර්ය විශ්ව විද්‍යාලය
2. මහාචාර්ය මංගල සේනාරත්න මහතා - සෞන්දර්ය විශ්ව විද්‍යාලය
3. ආචාර්ය කපිල බණ්ඩාර මහතා - කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලය
4. අධිනිතිඥ සරත් කෝන්ගහගේ මහතා - සභාපති, ශ්රී ලංකා පදනම් ආයතනය
අධීක්ෂණය
1. ප්‍රිමාලි විජේවීර මිය - අධ්යක්ෂ: මූල්‍ය හා පරිපාලන ( ශ්රී ලංකා පදනම )
2. ආචාර්ය සමන් වීරවංශ මහතා - අධ්යක්ෂ: අධ්‍යාපන ( ශ්රී ලංකා පදනම )
සම්පත් දායකත්වය
රචනය හා අධ්‍යක්ෂණය: පූජ්‍ය පට්ටියවෙල මහින්ද හිමි
ශ්රී ජයවර්ධන පුර විශ්ව විද්‍යාලයේ ශාස්ත්‍රවේදී විශේෂ උපාධියත්, එහිම ලේඛකත්ව හා ජන සංනිවේදනය පිළිබඳ පශ්චාත් උපාධි ඩිප්ලෝමාවත්, කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ උපදේශනය පිළිබඳ පශ්චාත් උපාධි ඩිප්ලෝමාවත් ලබා ඇත.ඨිති භංග, හා ප්‍රතාප වේදිකා නාට්‍ය මුන් වහන්සේගේ රචනයෙන් හා අධ්‍යක්ෂණයෙන් නිර්මිත වූවකි. දියනෙත ඒකාංගික ටෙලි නාට්‍යය මුන් වහන්සේගේ අධ්‍යක්ෂණයකි.
සංගීත අධ්‍යක්ෂණය: පූජ්‍ය බිබිලාදෙනියේ මහානාම හිමි
ආධ්‍යත්මික සංගීතය පිළිබඳ වෙසරදයෙකු වන මුන් වහන්සේ මානසික සුවතාව වෙනුවෙන් සුවිශේෂී සංගීත කණ්ඩ නිර්මාණය කොට ඇත. එසේම නූතන ටෙලි නාට්‍ය 7ක පමණ සංගීතය නිර්මාණය කොට ඇති අතර ම චිත්‍රපටි සංගීතයේ ද නූතනයේ සුවිශේෂී දක්ෂතා පළකොට ඇත.
වේශ නිරූපණය: සෙනරත් දිසානායක
ශ්‍රාස්ත්‍රවේදී විශේෂ උපාධිය සිංහල, ශ්‍රාස්ත්‍රපති (නාට්‍ය රංග කලාව) ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්‍යාලය, පශ්චාත් උපාධිය අධ්‍යාපන ඩිප්ලෝමා (නාට්‍ය හා රංග කලාව ) - කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලය
වේදිකා නාට්‍ය රංගය,වීධී නාට්‍ය රංගනය, අංග රචනා ශිල්පය, රූකඩ රූපන ශිල්පය,හඬ කැවීම් නිවේදන ආදී විවිධ කලා ක්ෂ්‍රේත්‍ර රැසක නියැලෙන ශිල්පියකි. නාට්‍ය හා රංග කලා ගුරුවරයෙකි.
රංග වස්ත්‍රාභරණ නිර්මාණය: හිරාන් විජේසේකර
සෞන්ධර්ය කලා විශ්ව විද්‍යලායේ ප්‍රාසාංගික කලාවේදී විශේෂ උපාධිය.
ඇඳුමි නිර්මාණ ශිල්පය පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර පුහුණුවක් ලබා ඇති අතරම ජාත්‍යන්තර නිර්මාණ සඳහා දායක වී ඇත. දැනට ප්‍රවීන ඇදුම් නිර්මාණ ශිල්පියෙකු ලෙස කටයුතු කරන අතරම නර්තන ශිල්පියෙකු ලෙස ද කටයුතු කරනු ලබයි.
රංගන දායකත්වය
චමිල අත්තනායක
කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ පශ්චාත් උපාධි අධ්‍යාපන ඩිප්ලෝමා (නාට්‍ය හා රංග කලාව) සෞන්දරය කලා විශ්ව විද්‍යාලයේ ප්‍රසාංගික කලා විශේෂවේදී උපාධිය , ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්‍යාලයේ ජන සන්නිවේදන ඩිප්ලෝමාව, ටවර් හොල් රඟහල පදනමේ නාට්‍ය හා රංග කලාව පිළිබඳ ඩිප්ලෝමාව.
රංගනය,ගුවන්විදුලිය,නාට්‍ය රචනය, අධ්‍යක්ෂනය, හඬ කැවීම, වීධී නාට්‍ය ආදි විශේෂ ක්ෂේත්‍ර ගණනාවක සිය හැකියාවන් කලා ක්ෂ්‍රත්‍ර්‍්‍්‍යට දායාද කරයි.
නාට්‍ය හා රංග කලාව ගුරුවරයෙකි.
ගංගා පරණ විතාරණ
කැළණි විශ්ව විද්‍යාලයේ ලලිත කලාවේදී උපාධිධාරිනියකි, පශ්චාත් උපාධි අධ්‍යාපන ඩිප්ලෝමා ධාරිනියකි (නාට්‍ය හා රංග කලාව)
වේදිකා නාට්‍ය ටෙලි නාට්‍ය වැනි ක්ෂේත්‍ර ගණනාවක නියැලේ.
මොරටු මහා විද්‍යාලයේ නාට්‍ය හා රංග කලා ගුරුවරියකි.
නුරාධිකා සේරසිංහ
සෞන්දර්ය කලා විශ්ව විද්‍යාලයේ ප්‍රසාංගික කලා විශේෂවේදී උපාධිධාරිනියකි, කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ පශ්චාත් උපාධි අධ්‍යාපන ඩිප්ලෝමා ධාරිනියකි.
වේදකා නාට්‍ය, රංගනය, හඩ කැවීම්, නාට්‍ය අධ්‍යක්ෂණය වැනි විෂය ක්ෂේත්‍රවල නියැලේ,
කොළඹ සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක විද්‍යාලයේ නර්ථන ආචාර්ය වරියකි.
කෞෂල්‍යා මෙන්ඩිස්
කැළනි විශ්ව විද්‍යාලයේ නාට්‍ය හා රංග කලා විශේෂවේදී ගෞරව උපාධිධාරියෙකි.
වේදිකා නාට්‍ය, චිත්‍රපට ටෙලි නාට්‍ය, ගුවන් විදුලි නාට්‍ය, හඬකැවීම් යන විෂය ක්ෂේත්‍රවල නියැලෙන නිරූපන ශීල්පිනියකි.
නාලන්දා විද්‍යාලයේ ගුරුවරියකි.
සුරංග ලක්මාල් පෙරේරා
කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ ජාත්‍යන්තර සබඳතා පිළිබඳ ගෞරව ශාස්ත්‍රවේදී උපාධිධරයෙකි.
දැනට වෘත්තීය රංගන ශිල්පියෙක් ලෙසට කටයුතු කරයි. නිරූපන ශිල්පියෙක්,රංගන ශිල්පියෙක්,ඡායාරූප ශිල්පියෙක්, හඬකැවීම් ශිල්පියෙක් වශයෙන් කටයුතු කරයි. දේශීය හා බටහිර නර්තන ශිල්පයන්හි නිපුන ශිල්පියෙකි.
ජනිත් ප්‍රියනාත්
ගායනය, රංගනය, පිළිබඳ සහජ හැකියාවක් දක්වන මොහු නාට්‍ය හා රංග කලාව පිළිබඳ ඡාත්‍යන්තර මට්ටමේ පුහුණුවක් ලබා ඇති ශිල්පියෙකු මෙන්ම හඬ කැවීම් ශිල්පියෙකු ලෙස ද කටයුතු කරයි.
තමාලි රශ්මිකා
සෞන්දර්ය කලා විශ්ව විද්‍යාලයේ සංගීත පිඨයේ 3 වන වසරේ ශිෂ්‍යාවකි. සංගීත විශාරද වරියකි. ගායන ක්ෂේත්‍රයේ සුවිශේෂි දක්ෂතා දක්වා ඇත.
වැඩිදුර තොරතුරු
පූජ්‍ය පට්ටියවෙල මහින්ද හිමි
දුරකතනය : 011 366 0 366
ජංගම:
071 16 16 422
071 77 66 058
Email: ven@slf.lk
Web: www.slf.lk
ශ්රී ලංකා පදනම් ආයතනය
අංක 100, පදනම් මාවත,
නිදහස් චතුරශ්රය, කොළඹ 07.
|
